Kengetallen
Ingevolge artikel 11 van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) moeten in deze paragraaf kengetallen worden opgenomen voor: de netto schuld quote, de netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen, de solvabiliteitsratio, de structurele exploitatieruimte, de grondexploitatie en de belastingcapaciteit. De kengetallen maken het de leden van provinciale staten en de gemeenteraad gemakkelijker om inzicht te krijgen in de financiële positie van hun provincie of gemeente.
Netto schuldquote: de netto schuld weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen.
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen: om inzicht te verkrijgen in hoeverre sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven (netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen). Op die manier wordt duidelijk in beeld gebracht wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast.
Solvabiliteitsratio: dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen.
Structurele exploitatieruimte: Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt thans het onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten. De structurele exploitatieruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves gedeeld door de totale baten en uitgedrukt in een percentage.
Grondexploitatie: voor de berekening van dit kengetal worden de niet in exploitatie genomen gronden en de bouwgrond in exploitatie bij elkaar opgeteld en gedeeld door de totale baten uit de programmabegroting of jaarstukken en uitgedrukt in een percentage.
Belastingcapaciteit: de ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het Coelo publiceert deze lasten ieder jaar in De Lokale Lastencalculator. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB en de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. De belastingcapaciteit van gemeenten wordt daarom berekend door de totale woonlasten meerpersoonshuishouden te vergelijken met het landelijk gemiddelde en uit te drukken in een percentage.
Verloop van de kengetallen | ||||||
Kengetallen: | 2023-W | 2024-B | 2025-B | 2026-B | 2027-B | 2028-B |
netto schuldquote | 1,5% | 45,8% | 6,7% | 15,3% | 33,0% | 31,3% |
netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | -8,1% | 36,6% | -1,8% | 6,7% | 25,1% | 24,1% |
solvabiliteitsratio | 46,4% | 40,4% | 54,1% | 56,6% | 55,6% | 55,4% |
structurele exploitatieruimte | 0,3% | 1,4% | 2,3% | -0,5% | 0,0% | -0,4% |
grondexploitatie | -2,1% | -2,2% | -1,3% | -2,1% | -1,4% | -0,5% |
belastingcapaciteit | 96,9% | 97,0% | 101,3% | 101,3% | 101,3% | 101,3% |
De eerste twee kengetallen geven aan dat Wierden de schuldpositie van de gemeente op rekeningbasis afwijkt van de begroting. Reden hiervoor zijn de (geplande) investeringen. Op begrotingsbasis gaan wij er vanuit dat alle gevoteerde kredieten uiteindelijk100% worden uitgegeven. Ter financiering van deze investeringen zijn in de begroting langlopende geldleningen aangetrokken en wordt kasgeld hiervoor aangewend.
Het kengetal grondexploitatie geeft aan dat de boekwaarden van de in exploitatie genomen gronden schommelen. Deze schommeling in het kengetal worden veroorzaakt door de normale activiteiten in de grondexploitatie zijnde bouw- en woonrijpmaken van gronden en grondverkopen.
Het solvabiliteitsratio laat een vrij stabiel niveau zien van ruim boven de 40%. Dit wordt veroorzaakt door de enerzijds de behaalde jaarrekeningresultaten de laatste jaren en de voorziene storting in de reserves grondexploitatie.
Het kengetal structurele begrotingsruimte laat de verwachte ontwikkeling zien en sluit aan met de begrotingsuitkomsten 2025 - 2028.
Bij het kengetal belastingcapaciteit moet worden opgemerkt dat de referentiewaarde vanaf 2025 de belastingdruk is welke in de meicirculaire 2024 als gemiddelde lastendruk is weergegeven voor 2024 verhoogd met ons indexcijfer. Immers ook andere gemeenten zullen de OZB inflatoir verhogen.
Tevens moet wel worden opgemerkt dat de vergelijkbaarheid afneemt doordat gemeenten op verschillende manieren hun tarief voor de afvalstoffenheffing differentiëren.
Duiding ratio's
Om de financiële positie van Nederlandse gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken, heeft de accountantsorganisatie BDO een financiële ranking gemaakt:
Waarderingscijfer | Minst risicovol (%) | Neutraal (%) | Meest risicovol (%) |
|---|---|---|---|
Nettoschuldquote | <90 | 90-130 | >130 |
Nettoschuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | <90 | 90-130 | >130 |
Solvabiliteitsrisico | >50 | 20-50 | <20 |
Grondexploitatie | <20 | 20-35 | >35 |
Structurele exploitatieruimte (begroting) | >0 | 0 | <0 |
Belastingcapaciteit | <95 | 95-105 | >105 |
De ratio's 2025 geven het volgende beeld met signaleringswaarden:
Netto schuldquote | 6,7% | Minst risicovol |
|---|---|---|
Solvabiliteit | 54,1% | Minst risicovol |
Grex | -2,3% | Minst risicovol |
Structurele exploitatieruimte | 2,3% | Minst risicovol |
Belastingcapaciteit | 101,3% | Neutraal risico |