Overzicht Overhead, Onvoorzien en Vennootschapsbelasting

Het overzicht is geen programma maar meer een opsomming van een aantal geldstromen die vanuit hun onderlinge samenhang zijn geordend.

Overhead

De kosten van overhead worden niet op de producten en programma’s verantwoord maar in een apart overzicht opgenomen. Het doel hiervan is om uw raad op eenvoudige wijze meer inzicht te geven in de totale kosten van de overhead voor de gehele organisatie. In de programma’s worden alleen de kosten opgenomen die betrekking hebben op het primaire proces. Hierdoor komt er inzicht  in de kosten van het primair proces in het algemeen en de overhead in het bijzonder, wat kan leiden tot een betere beheersing van deze kosten.

Bovendien neemt de vergelijkbaarheid toe van de kosten van overhead en de kosten van het primair proces. Onder de kosten van overhead behoren de volgende elementen:

·         Financiën, Toezicht en Controle gericht op de eigen organisatie;

·         Personeelszaken en organisatie;

·         Inkoop (inclusief aanbesteding en contractmanagement);
·         Interne en externe communicatie met uitzondering van klantcommunicatie;
·         Juridische zaken;
·         Bestuurszaken en bestuursondersteuning (exclusief de griffie);
·         Informatievoorziening en automatisering van personeels-, organisatie- en informatie- systemen;
·         Facilitaire zaken en Huisvesting (inclusief beveiliging);
·         Documentaire informatievoorziening (DIV);
·         Managementondersteuning primair proces.

Het gevolg hiervan is dat er geen kosten meer van overhead op de producten afval, riolering en begraafplaatsen worden geraamd. Deze producten worden bekostigd door lokale heffingen. Om tot juiste kostendekkende tarieven te komen is er een verdeelsleutel voor toerekening van de kosten van overhead bepaald

Lastenoverzicht overhead:

Onvoorziene uitgaven

In de begroting wordt jaarlijks een bedrag opgenomen voor onvoorziene uitgaven.  De raming heeft een bufferfunctie. De raming bevat een incidentele en structurele component van respectievelijk 75% en 25%.

Vennootschapsbelasting (Vpb)

Overheden zijn vennootschapsbelastingplichtig voor die activiteiten waarbij zij optreden als ondernemer. Deze Vpb-plicht heeft financiële, organisatorische en administratieve gevolgen. Er heeft een inventarisatie plaatsgevonden van alle gemeentelijke activiteiten en hierin is een clustering aan gebracht. Per cluster van samenhangende activiteiten is beoordeeld of er sprake is van een ondernemersactiviteit. 

Wat gaan we er voor doen?

Actiepunten:

Informatisering en automatisering

Verhoging onderhoud, licentiekosten 2025-2028

Automatisering:
We voorzien dat we in 2025 de Microsoft licentie vanwege benodigde security modules zullen moeten gaan aanpassen van E3 naar E5. De toename in structurele kosten (36K/jaar) verwachten we te kunnen dekken door besparing op licenties Opentext en VMware MDM omdat we die gaan vervangen door Microsoft onderdelen uit de E3 licentie. We vragen daarom hier geen extra middelen voor aan.

Informatiebeveiliging:
Zoals in de vorige NMB beschreven willen we een volwaardige SIEM/SOC dienst implementeren (SIEM: software voor het beheren van alle security meldingen, SOC: de mensen en organisatie die dit 24/7 uitvoeren). Dit is een vereiste uit de BIO: de baseline informatiebeveiliging overheid (die in Europese NIS2 wetgeving in 2024 een wettelijke verankering en verplichting krijgt). We hebben enkele prijsopgaven uitgevraagd waarin er structurele kosten van rond de 50K/jaar genoemd worden. Tevens wordt aangegeven dat er ongeveer 1 fte aan capaciteit nodig zal zijn om deze meldingen bij ons te kunnen verwerken. Deze uitbreiding vragen we vooralsnog niet aan en proberen met bestaande capaciteit dit invulling te geven.

1. Organisatie:
In het fysieke domein willen het applicatielandschap voor de afdeling RBR (ruimtelijke beheer en realisatie) optimaliseren. Zelf gebouwde software en veel losse pakketjes willen vervangen door met 1 suite en 1 bestaande leverancier in zee te gaan.

2. Aanschaf diverse hardwarecomponenten 2025-2028:
Voor de reguliere vervanging van iPhones, iPads en laptops en andere werkplekvoorzieingen vragen we additionele middelen aan. Door de relatief hoge in-, door- en uitstroom in de afgelopen jaren is deze vervanging structureel hoger van aard.

3. Ondersteuning implementatie, conversie:
Voor toekomstige projecten willen we structureel middelen aanvragen om externe kennis in te kunnen huren om ons te helpen bij onze ambities, toenemende complexiteit van software, kennisoverdracht en innovaties zoals de overgang naar Microsoft productsuite en nieuwe BI tooling. Hiermee vullen we onze eigen beperkte capaciteit aan, brengen schaarse technische expertise binnen en verbeteren we ons continue omdat er door externe derde ogen naar onze diensten en producten wordt gekeken.

Archief- en Informatiebeheer
We bewaren archieven in principe voor de eeuwigheid. Dat vraagt zorg en aandacht voor de stukken zelf, de verpakking en de bewaaromstandigheden. Archieven bestaan uit organisch materiaal en veroudering is daardoor niet te voorkomen. We proberen dat zo lang mogelijk uit te stellen, onze archiefbewaarplaats is voorzien van een klimaatinstallatie, de archieven zijn zuurvrij verpakt en worden netjes in stellingen bewaard. Een aantal archiefstukken uit de 19e eeuw moet gerestaureerd worden. Archiefzorg is een bestuurlijke verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders volgens de Archiefwet 1995. Eenmalige lasten 2025: € 10.000,-

Personeel

Programma 1 'Vernieuwing lokale democratie, bestuur en organisatie'

• Medewerker KCC

In 2023 zijn we gestart met het inrichten van een KCC. Dit doen we volgens het principe stap-voor-stap om geen onomkeerbare besluiten te nemen en om een organische groei door te kunnen maken. Om de doorontwikkeling van het optimaliseren van onze dienstverlening te borgen is de uitbreiding van 1 fte bovenop de aanwezige 1,5 fte structureel gewenst. We zetten vooralsnog in op een incidentele investering voor 2025 en bezien volgend jaar of een structureel karakter haalbaar is.

Lasten 2025 e.v. voor 1 fte schaal 7: € 68.200 (eenmalig)

• Regisseur bestuurlijke ontwikkeling

In het coalitieprogramma 2022-2026 “Ruimte voor Iedereen” is als speerpunt opgenomen dat de gemeente Wierden serieuze stappen wenst te zetten naar een interactief participatieve overheid. Daarom hebben we in de gemeente Wierden formatie beschikbaar gesteld voor een specialistische functie; de regisseur Bestuurlijke ontwikkeling. We hebben ervoor gekozen om deze eerst in tijdelijke vorm in te vullen. We zien nu dat de toekomstige ontwikkelingen en de ervaringen die tot nu toe zijn opgedaan al laten zien dat deze functie essentieel is binnen de organisatie en in die zin structureel van aard dient te zijn. We hebben tijdelijke dekking tot eind 2024. We stellen nu voor om de tijdelijke formatie om te zetten in structurele formatie per 1-1-2025.

Lasten 2025 e.v. voor 0,78 fte schaal 11A: € 89.900 (structureel)

• Salaris en eHRM, informatieveiligheid

Het afgelopen jaar is besloten om de formatie op het team met 1,5 FTE uit te breiden. Samen Twente zal hiervan 0,5 FTE bekostigen in verband met individuele keuzes m.b.t. de systemen. Daarnaast is het noodzakelijk om op het vlak van informatieveiligheid maatregelen te nemen. Digitalisering is verrijkend voor organisaties, maar ook erg complex en kan ook enorm kwetsbaar zijn, met name wanneer er meerdere organisaties vanuit 1 omgeving werken. Bescherming van persoonsgegevens staat hoog op de agenda en is vooral binnen onze software van groot belang. Om die reden gaan we investeren om goed inzicht in te hebben in het IT landschap, zodat we mogelijke risico’s goed in beeld hebben en middels beheersmaatregelen kunnen mitigeren. De kosten van deze uitbreiding worden verdeeld over de aangesloten organisaties.

Lasten 2025 e.v. voor 1 fte schaal 10 (1/8 deel voor Wierden): € 12.000 (structureel)

Programma 2 'Sterke sociale samenleving'

• Medewerker inkooptrajecten WMO en Jeugd

Op basis van de NMB 2024-2027 is tijdelijke uitbreiding van de formatie voor piekbelasting diverse inkooptrajecten en implementatie hiervan toegekend voor 2024 en 2025. Doel hiervan is om voldoende capaciteit in te kunnen zetten voor de extra opgaven die diverse inkopen voor Wmo en jeugd in 2024 en 2025 met zich meebrengen. En om ervoor te zorgen dat het reguliere werk daarnaast ook gedaan kan worden. Voorstel is om in lijn met de NMB 2024-2027 de tijdelijke uitbreiding van de formatie voor de piekbelasting diverse inkopen Wmo en jeugd in 2025 voort te zetten.

Lasten voor 2025 voor 0,56 fte schaal 10: € 57.300 (eenmalig)

• Beleidsmedewerker sport en bewegen

Op basis van de NMB 2024-2027 is tijdelijke uitbreiding van de formatie voor sportbeleid toegekend voor 2024 en 2025. Doel hiervan is om voldoende beleidscapaciteit in te kunnen zetten voor de opgaven t.a.v. sport en bewegen uit het Coalitieprogramma 2022-2026, de Visie Sport en Bewegen en het Sportakkoord II. Denk hierbij aan de realisatie van de sporthal, heroriëntatie van de sportstructuur en het mogelijk maken van sporten in de openbare ruimte. Voorstel is om in lijn met de NMB 2024-2027 de tijdelijke uitbreiding van de formatie sportbeleid in 2025 voort te zetten.

Lasten voor 2025 voor 0,44 fte schaal 10: € 45.100 (eenmalig)

• Coördinator externe verwijzingen

De pilot met een coördinator externe verwijzingen (CEV) is gestart in november 2020 om grip te krijgen op externe verwijzingen en de kosten te beheersen. De inzet van de CEV heeft in 3 jaar tijd geleid tot aanzienlijke kostenbesparingen van ruim €600.000. Dit lukte door bij indicaties vooraf af te stemmen, waardoor onnodige of te dure zorg vermeden kon worden. Bovendien heeft de CEV een betere inzet van zorg mogelijk gemaakt door kritische vragen te stellen over de noodzaak en effectiviteit van verwijzingen, waardoor passende zorg dichter bij de behoeften van jeugdigen en hun gezinnen kon worden gebracht. Het voorstel is de functie van CEV per 1 januari 2025 structureel te borgen voor 28 uur per week. De dekking hiervoor komt grotendeels (0,5 fte) uit de bestaande formatie van de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling. Voor de resterende formatie van 0,2778 fte, doen we een aanvraag.

Lasten 2025 e.v. voor 0,2778 fte schaal 10: € 26.600 (structureel)

• Regisseur Kansrijke Start (icm GALA)

Met de ervaringen die we nu hebben opgedaan zien we dat de doelgroep van Kansrijke Start beter in beeld komt en dat het lukt om eerder en laagdrempelige ondersteuning in te zetten. Daarmee willen we verder. Zowel in de GALA/IZA akkoorden als in de Maatschappelijke Agenda 2022-2026 van de gemeente Wierden is Kansrijke Start opgenomen. Met als doelstellingen:

• Inwoners zijn zich bewust van het feit dat vragen rondom opvoeden en opgroeien bij het leven horen;
• Vroegtijdig signaleren van achterstand, problematiek, hulpvragen bij jeugdigen en hun ouders/opvoeders;
• Versterken van de positie van het jonge kind, stellen we voor om de pilot Kansrijke Start met 2 jaar te verlengen.

Vanuit de middelen Brede SPUK GALA ontvangen we in 2025 €19.833 en in 2026 €24.781 voor Kansrijke Start. Het voorstel is de inzet van de regisseur Kansrijke Start voor 30 uur per week met 2 jaar te verlengen. In 2026 gaan we het project evalueren en komen dan eventueel met een vervolg.

Lasten voor 2025 en 2026 voor 0,8333 fte schaal 9 (minus GALA bijdrage van €19.830 in 2025 en €24.780 in 2026): € 52.170 in 2025 en € 47.220 in 2026 (incidenteel)

Programma 5 'Prettig wonen en leven'

• Medewerker rioolbeheer

De formatie op het gebied van waterhuishouding binnen Ruimtelijk Beheer en Realisatie is de afgelopen jaren ongewijzigd gebleven, terwijl het aantal drukrioolgemalen (al meer dan 750 stuks!), bergbezinkvoorzieningen, opjaaggemalen, tunnelgemalen, incl. lengte drukriolering en vrijevalriolering fors is toegenomen en zal blijven toenemen. Let hierbij ook op uitdagingen als gevolg van klimaatverandering zoals bijvoorbeeld meer heftige neerslagpieken afgewisseld met tijden van langdurige droogte.
Dit leidt niet enkel tot (te) hoge werkdruk, ook zijn wij niet in staat om onze waterhuishoudingsassets op de juiste wijze te beheren en onderhouden. Hiermee voldoen wij niet aan onze verplichtingen met mogelijke schades en claims tot gevolg.
Om e.e.a. op te lossen is een uitbreiding van formatie nodig op het gebied van rioolbeheer. De dekking hiervoor komt in 2025 vanuit de voorziening, met ingang van 2026 maakt het onderdeel uit van de formatie die beschikbaar wordt gesteld middels het vast te stellen Watertakenplan 2026-2029.

Lasten vanaf 2025 e.v. voor 1,0 fte schaal 9: € 86.400 (structureel)
Deze lasten veroorzaken per 2026 een stijging van de rioolheffing van € 9 per huishouden/bedrijf.

• Medewerker administratieve ondersteuning Ruimtelijk beheer en realisatie

Diverse randtaken werden uitgevoerd door de vakspecialisten, maar zij moeten zich echter veel meer op hun corebusiness-taken richten. Als gevolg hiervan liep de werkdruk op en kan er binnen de reguliere uren onvoldoende aan de eigenlijke verplichtingen worden voldaan.
Om dit op te lossen is met ingang van 2024 voor de afdeling Ruimtelijk Beheer en Realisatie een uitbreiding van de formatie voor administratieve ondersteuning aangetrokken. In eerste instantie is deze uitbreiding tijdelijk tot en met 2025.

Lasten 2025 voor 1,0 fte schaal 7: € 68.200 (eenmalig)

• Civiel ontwerper

Binnen de afdeling is de functie van civiel technisch medewerker tijdelijk ingevuld voor een periode van twee jaar. Gelet op de toekomstige ontwikkelingen, en het inlopen van achterstanden is het noodzakelijk deze functie structureel in te vullen.

Lasten 2025 e.v. voor 1,0 fte schaal 9: € 86.400 (structureel)

• Adviseur omgevingsveiligheid

Met de komst van de Omgevingswet wordt het onderdeel omgevingsveiligheid binnen de gemeente groter en complexer. De inzet voor het vergroten van de veiligheid van het goederenvervoer per spoor zal aanzienlijk zijn.
Veiligheid bij verduurzamingsprojecten zoals bio-vergisting speelt mede een grote rol. Daarnaast zal inzet op de stikstofproblematiek ook toenemen. Met de omgevingswet komen er meer taken vanuit de Provincie op bodem opnieuw terug naar de gemeente. Afspraak NMB 2023 en verder was dat we in 2023 de inzet gaan vastleggen zodat we voor de komende jaren de structurele inzet gaan onderbouwen. Afgelopen jaar is aangetoond dat de inzet echt noodzakelijk is. Mede door de inzet van de adviseur op het gebied van opvang maar ook op de veiligheidsaspecten van diverse programma’s.

Lasten 2025 e.v. voor 1,0 fte schaal 10A: € 102.300 (structureel)

• Pilot Bibobcoördinator

Eén van de belangrijkste aanbevelingen uit de weerbaarheidsscan voor onze gemeente is het Bibob-beleid te actualiseren en Bibob veel breder binnen de organisatie te implementeren. Bibob (=Wet Bevordering Integriteitsbeoordelingen Openbaar Bestuur) is een bestuurlijk instrument dat het bestuur ondersteunt bij het voorkomen van het ongewild faciliteren van criminele activiteiten en levert dus een bijdrage aan de integriteit van de overheid. Het maakt ook onderdeel uit van de plannen van het Kabinet in de bestrijding van ondermijning. Binnen de gemeente Wierden vindt toepassing ervan nog beperkt plaats: bij aanvraag vergunningen horeca. Het toepassingsbereik zou moeten zijn: vergunningen, aanbestedingen, vastgoed en subsidies. De belangrijkste aanbeveling binnen het aandachtsgebied beleid en handhaving is om een Bibob-coordinator aan te stellen die onderzoeken uitvoert, het Bibob-beleid actualiseert en deze binnen de organisatie onder de aandacht te brengen en te implementeren binnen de werkprocessen van de verschillende afdelingen.
Concreet:
In een vergelijkbare Twentse gemeente als die van Wierden is, na onderzoek, de volgende raming gemaakt:
Voor 2025 wordt geschat dat er 90 ‘eigen onderzoeken’ moeten worden uitgevoerd. Bij een gemiddelde van 15 uur per onderzoek komt dit uit op 1350 uur. Daarnaast zullen er nog coördinatiewerkzaamheden uitgevoerd moeten worden, het Bibobbeleid te updaten en deze organisatie breed in te voeren . Deze werkzaamheden worden geschat op 225 uur, waardoor er minimaal 1575 uur per jaar nodig zijn om het Bibob-beleid uit te kunnen voeren.
Voorshands stellen wij voor om als een pilot gedurende 2 jaar over te gaan tot invulling van deze werkzaamheden voor 1fte. Zeker in de beginjaren zal deze capaciteit benodigd zijn. Na deze pilot verwachten wij dat we op basis van ervaringscijfers een inschatting kunnen gaan maken van de structureel benodigde formatie.

Eenmalige lasten voor 2025 en 2026 jaarlijks 1fte: schaal 10: € 95.700.

• Bijzonder opsporingsambtenaar (BOA)

Ten behoeve van het toezicht en de handhaving aangaande de verschillende opvanglocaties die de gemeente Wierden rijk is is tijdelijk extra capaciteit nodig. De inzet van een extra BOA gedurende drie jaren verloopt budgettair neutraal vanwege de aanwezige rijksmiddelen die ontvangen voor de bekostiging van de opvang.

Lasten 2025 en 2026 voor 1,0 fte schaal 9: € 86.400 per jaar (eenmalig, BN)

• Reeds toegekende incidentele formatie uit de vorige NMB / Projectleider RO

Een functie behoeft specifieke aandacht. Dat betreft de functie van Projectleider RO. Tot en met 2027 is hiervoor incidenteel dekking beschikbaar gesteld. Gelet op de krapte op de arbeidsmarkt en de blijvende vraag aan deze functie is besloten om deze functie structureel in te vullen.

Lasten 2025 e.v. voor 1 fte schaal 10A: € 102.300 (structureel)

Materieel beheer

Voertuigen en machines buitendienst

Voor de uitvoering van de werkzaamheden van de buitendienst beschikken we over diverse soorten auto's, tractoren, aanhangers en machines. Door slijtage moeten deze worden vervangen. Er worden geen vaste vervangingstermijnen gehanteerd. Materieel wordt alleen vervangen als dat écht nodig is. Daarbij wordt kritisch gekeken of vervanging inderdaad nodig is of kan worden uitgesteld. De te verwachten investeringen resulteren in onderstaande jaarlijkse lasten. Hiermee is geen rekening gehouden met de aanschaf van elektrische aangedreven voertuigen, dit kan kostenverhogend werken. Als laatste regel staan de bedragen vermeld die uiteindelijk van invloed zijn in de meerjarenramingen.

Gemeentelijke gebouwen

Uitbreiding gemeenteraad naar 21 raadsleden

Naar verwachting zal het inwoneraantal van de gemeente Wierden op de peildatum voor de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen boven de 25.000 uitkomen. Dit houdt in dat het aantal verkiesbare raadszetels krachtens de Gemeentewet van 19 naar 21 gaat.

Het is noodzakelijk om rekening te houden met structurele hogere vergoedingen voor raadsleden, € 25.000. Ook zijn we genoodzaakt om aanpassingen door te voeren in de raadszaal. Deze zullen o.a. bestaan uit:

• Andere opstelling binnen de raadszaal;
• Uitbreiding van het aantal vergaderplekken;
• Extra meubilair;
• Aanpassingen aan de vergadersystemen.

Ingeschat wordt nu dat dit € 160.000 gaat kosten. Dit kan naar aanleiding van bevindingen ter plekke en wensen hoger of lager uitvallen.

• Investering meubilair raadszaal 2025: € 10.000
• Lasten € 1.350 per jaar (structureel)
• Investering raadsinfo-vergadersysteem 2025: € 150.000
• Lasten € 24.000 per jaar (structureel)

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed

De afgelopen tijd zijn we bezig geweest met het in kaart brengen van het maatschappelijk vastgoed in de gemeente Wierden. Daaruit is Strategisch Vastgoedbeleid in concept gereed gekomen. Er is een wettelijke plicht om gebouwen COշ neutraal te maken. Over het niet in bezit zijnde vastgoed wordt separaat geadviseerd. De eigendommen van de gemeente zelf zoals gemeentehuis, gemeentewerf( gemeentegarage, opslagloodsen), sociaal culturele accommodaties etc. kunnen met relatief eenvoudige ingrepen ( schakelklokken, led lampen, tochtbestrijding etc) meer verduurzaamd worden. Dan zijn ze niet COշ neutraal, maar deze relatief eenvoudige zaken hebben een korte tot zeer korte terugverdientijd. Wij stellen u voor hiervoor de benodigde middelen in 2025 beschikbaar te stellen voor de eigendom zijnde gebouwen.
In 2025 willen we ook de noodzakelijke maatregelen die nog te nemen zijn in ons eigen vastgoed onderzoeken. Hiervoor wordt voorgesteld € 60.000,- beschikbaar te stellen.
Verder gaan we onderzoeken of het anders gebruiken, privatisering of verplaatsing van enkele locaties volgens het Strategisch Vastgoed Plan mogelijk is. Voor dit onderzoek wordt voorgesteld € 50.000 beschikbaar te stellen in 2025.

Wettelijke maatregelen energiebesparingsplicht 2025

• Investering € 68.500;
• Lasten 2025 e.v.: € 5.100 per jaar (structureel)

Nader uitwerken noodzakelijke verduurzamingsmaatregelen 2025

• Lasten 2025: € 60.000 (eenmalig)

Onderzoek locaties op basis van Strategisch Vastgoed Plan 2025

• Lasten 2025: € 50.000 (eenmalig)

Verplaatsen gemeentewerf

In de kern Wierden wordt de omgeving Anjelierstraat-Tulpenstraat momenteel bezien voor een herontwikkeling op termijn, waaronder een verplaatsing van de gemeentewerf.
De gemeentewerf raakt op termijn verouderd en biedt bij een verhuizing kansen op doorontwikkeling. We starten een verkenning naar de mogelijkheden voor de verplaatsing van de gemeentewerf. Daarvoor zullen we als college een duidelijke onderzoeksopdracht formuleren en uitgangspunten aan de voorkant meegeven. De uitkomsten van dit is onderzoek zijn (mede) bepalend voor de ontwikkelmogelijkheden van het gebied Anjelierstraat. Een locatiekeuze voor vestiging van een nieuwe werf moet dus nog gemaakt worden. Ook moeten voor het verplaatsen van de gemeentewerf nog wel de nodige onderzoeken gebeuren. Hiervoor wordt een eenmalig krediet gevraagd van € 70.000,-
Lasten 2025: € 70.000 (eenmalig)