Wat mag het kosten?

Een toelichting op deze actiepunten is gegeven bij de beoogde maatschappelijke effecten van dit programma.

Verdere toelichting op taakvelden

Binnen het programma zijn verschillen tussen taakvelden ten opzichte van de begroting 2024 als gevolg van wijzigingen in de voorgeschreven Iv3-indeling. In onderstaande toelichting wordt alleen ingegaan op echte verschillen.

4.20.10 Voorziening in de huisvesting PO
Het nadeel ad € 77.000 wordt veroorzaakt door meer doorbelaste salarislasten, hogere kapitaallasten vanwege de kredieten voor nieuwbouw en renovatie van scholengebouwen en lagere kapitaallasten op afgesloten kredieten (mn door afschrijvingen).

4.20.50 Voorziening in de huisvesting VO
Het voordeel ad € 49.000 wordt grotendeels veroorzaakt door minder doorbelaste salarislasten en  minder kapitaallasten.

4.30.40 Leerlingenvervoer
Door de nieuwe aanbesteding van vervoersvoorzieningen kan ten gevolge van lagere ritprijzen het budget voor leerlingenvervoer worden verlaagd met € 150.000.

5.10.20 Overige sportaangelegenheden
De gemeente ontvangt via de Specifieke uitkering Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) tot en met 2026 ca. € 110.000 voor de inzet van combinatiefunctionarissen. Deze inkomst staat conform de voorschriften op dit taakveld geraamd en veroorzaakt de per saldo negatieve uitgave. Reden hiervoor is dat de lasten op andere taakvelden staan waar de combinatiefunctionarissen worden ingezet via subsidies (mn. op taakveld 6.1 De Welle en taakveld 5.3 Kaliber). Voor deze SPUK ontvingen we deze gelden via de algemene uitkering.

5.20.10 Zwembaden
De subsidie aan zwembad De Kolk is naast de reguliere indexatie conform uw besluitvorming extra verhoogd met € 25.500 ter dekking van de lasten van de vervanging van de apparatuur voor zout elektrolyse.

5.20.20 Beheerstichting sport
De lasten van beheersstichting sport nemen ten opzichte van 2024 toe vanwege mn. de reguliere  indexering van het loon- en prijsdeel (inclusief nacalculatie), de lasten van investeringsonderhoud (groot € 15.000) en de in de nota van aanbieding opgenomen verhoging van € 24.000 voor de klimaatinstallatie in sporthal De Zomp.
Daarnaast zijn hier de lasten van de verplaatsing van het kunstgrasveld van Enter Vooruit ad € 54.500 hier geraamd.

De zichtbare daling ten opzichte van 2024 wordt veroorzaakt door de eenmalige subsidie in 2024 van € 225.000 voor de ontstane tekorten in het onderhoudsfonds vanwege de gewijzigde BOSA -richtlijnen (zie ook begroting 2024).

5.20.30 Gymlokalen sport
Het voordeel op dit taakveld wordt veroorzaakt door lagere kapitaallasten.

6.10.20 Opvang / Inburgering nieuwkomers.
De toenemende lasten worden veroorzaakt door de afschrijvingslasten van de nieuwe huisvestingslocaties voor opvang van Oekraïense ontheemden.

6.30.10 Participatiewet
In de begroting 2025 wordt per saldo rekening gehouden met een tekort op de bijstand van ca. € 376.000. Dit tekort ligt boven het maximale tekort van het geraamde uitgavenvolume dat voor risico van de gemeente komt. De raming is gebaseerd op een indexering voor 2025 en de BUIG-brief voor 2024 (Budgetten gebundelde uitkeringen). De voorlopige bedragen voor 2025 worden naar verwachting in oktober bekend gemaakt. Het tekort wordt voornamelijk veroorzaakt door indexatie.

6.30.40 Minimabeleid

Het nadeel wordt veroorzaakt door een toename van de leenbijstand, doordat er meer beroep op wordt gedaan als gevolg van hogere aantallen.

6.40.10 Sociale werkplaatsen (SW)
Met ingang van 1 januari 2021 zijn de oud SW-medewerkers in gemeentelijke dienst getreden met een eigen CAO. De salarislasten worden - behoudens de medewerkers die werkzaam zijn in onze groenploeg - op dit taakveld verantwoord. De groenploeg wordt uiteindelijk op de taakvelden verantwoord waarvoor ze werkzaamheden verrichten (mn. taakveld openbaar groen 5.7). Op basis van een dienstverleningsovereenkomst neemt Wierden diensten af van de Nieuwe uitvoeringsorganisatie Ontplooj. Hieronder valt onder andere salarisadministratie, begeleiding detachering en beschut werk. De netto kosten hiervoor worden ook op dit taakveld verantwoord.

Daarnaast houden we rekening met een verwachte CAO ontwikkeling. Via het Gemeentefonds krijgen gemeenten grotendeels deze kostenstijging gecompenseerd via een integratie uitkering voor mn. de oud SW-ers en nieuw beschut

De afwijking ten opzichte van 2024 en het dalend verloop in meerjarenperspectief wordt met name veroorzaakt door de afnemende SW populatie.

Diverse taakvelden Wmo en Jeugdzorg (6.71x.xx/6.75x.xx/6.76x.xx/6.79x.xx/6.82x.xx)
Het begrote uitgavenvolume voor de in 2015 gedecentraliseerde Wmo en jeugdzorg is in 2025 ten opzichte van de begroting 2024 toegenomen met ca. € 1.031.000. De ramingen zijn gebaseerd op werkelijke aantallen 2023 en 2024 (waar een groei is te zien in de jeugdzorg), een zo goed mogelijke inschatting van de effecten van de nieuwe inkoop 2025 en een inschatting van gebruik van de dure specialistische jeugdzorg  waarvan het gebruik nogal kan fluctueren (beschikbaarheidsvoorzieningen, Jeugdreclassering en Jeugdbescherming).

De lasten voor de uitvoering van de Jeugdzorg en Wmo zijn ten opzichte van 2024 per saldo ruim € 1 miljoen hoger geraamd. In de NMB 2025-2028 was voor de nieuwe inkoop al € 400.000 meegenomen in de actualisatie van de financiële positie. Verder is in de begroting 2024 € 330.000 beschikbaar voor de meerkosten ten gevolge van het onderzoek naar reële tarieven. Per saldo is er dan ook sprake van een extra nadeel van € 286.000. Redenen hiervoor liggen met name aan de vraagkant, er wordt een groter beroep gedaan op deze voorzieningen, de complexiteit en intensiteit van de zorgvraag neemt toe en er is sprake van een grotere tariefstijging als gevolg van de nieuwe inkoop 2025.

Andere afwijkingen in de oude Wmo zijn:

• Het budget voor HO is met € 175.000 verhoogd. Hiervan was in de meerjarenraming van de begroting 2024 reeds € 125.000 geraamd. De resterende stijging van € 50.000 wordt enerzijds veroorzaakt door een groei van de hulpvraag (aantal cliënten) en anderzijds door tariefaanpassingen. Ondanks dat er gemiddeld minder minuten worden geïndiceerd nemen de kosten toe;
• De eigen bijdrage voor HO is voor 2025 verhoogd als gevolg van toenemende aantallen. Vanaf 2026 was de raming reeds verhoogd. Het abonnementstarief in de Wmo 2015 wordt afgeschaft en in plaats daarvan wordt de inkomensafhankelijke eigen bijdrage in de Wmo 2015 heringevoerd (geraamde opbrengst voor Wierden € 266.000 vanaf 2026). Het rijk heeft hiervoor een korting toegepast op het Gemeentefonds. Door het ophogen van de eigen bijdragen verloopt een en ander voor de gemeente vooralsnog budgettair neutraal;
• De raming voor woningaanpassingen is verhoogd met € 35.000. Het budget is gebaseerd op het gemiddelde uitgavenniveau van de afgelopen 3 jaar en kan daardoor fluctueren.

7.10.10 Overige gezondheidszorg
De bijdrage aan de GR SamenTWente neemt op dit onderdeel toe met € 140.000 conform de begroting 2024 van deze GR.

Overig

De overige verschillen op de taakvelden worden met name veroorzaakt door een wijziging in inzet van onze medewerkers en indien van toepassing door beschikbaar gestelde kredieten met eenmalig dekking in het vorige begrotingsjaar.