Financieel overzicht

Een toelichting op deze actiepunten is gegeven bij de beoogde maatschappelijke effecten van dit programma.

Voor de toelichting op de baten en lasten voortkomend uit de actiepunten uit de Nota van aanbieding verwijzen wij op deze plaats naar de gegeven toelichting in de Nota van aanbieding.

Verdere toelichting op taakvelden

0.50.10 Beleggingen
De verlaging van de opbrengst aan dividend wordt m.n. veroorzaakt door een lagere dividenduitkering van Cogas. Met ingang van 2026 vervalt zoals reeds meegedeeld het extra dividend van Cogas, een nadeel van € 370.000. Met ingang van 2028 wordt het nieuwe door de Algemene vergadering van Aandeelhouders vastgestelde dividendbeleid van kracht. Aandeelhouders krijgen dan onder voorwaarden geen vast bedrag meer per aandeel, maar het dividend wordt resultaatafhankelijk. Op basis van dit gewijzigde beleid wordt voor 2028 een afname van dividend begroot van € 230.000.

0.50.20 Rente
Zoals ook in de bestuursrapportage 2024 staat vermeld hebben wij financiële middelen uitstaan bij het rijk op onze rekening-courant bij de schatkist (dit is een verplichting). We ontvangen op dit moment rente - ruim 3% - over deze middelen. Wij verwachten voor 2024 een rente bate van ruim € 1 miljoen. Er staan diverse investeringen op stapel zoals bijvoorbeeld de sporthal op de Esrand, het Kindcentrum scholen Enter en de renovatie van de school met De Bijbel in Notter Zuna. Niet alle investeringen zullen in 2025 tot besteding komen. In het kader van het traject Financieel gezond is het op basis van een opgestelde liquiditeitenplanning mogelijk gebleken om een deel van deze rentebaten tot een bedrag van € 250.000 als structureel aan te merken en een deel als incidenteel € 600.000 in 2025 en € 300.000 in 2026 (zie ook nota van aanbieding).

0.61.20/0.62.10 Baten ozb
Naast de inflatoire verhogingen van de gemeentelijke belastingen wordt ook rekening gehouden met een toename van onroerende zaken binnen de gemeente Wierden (woningbouw en bedrijven). Tevens wordt voorgesteld om in het kader van Financieel Gezond de tarieven extra te verhogen (zie ook nota van aanbieding).

0.70.10/20 Algemene uitkeringen incl. sociaal domein
De ramingen zijn gebaseerd op de meicirculaire 2024. In de Nota van aanbieding worden de consequenties van de septembercirculaire 2024 inzichtelijk gemaakt.
Op 0.70.20 staan enkel de nog niet integreerbare delen van deze Integratie-uitkeringen. In de nota van aanbieding wordt verder een toelichting gegeven op de algemene uitkering.

0.80.30 Stelposten
Op dit taakveld staan met name de volgende stelposten geraamd:

• Naar aanleiding van de mei- en septembercirculaire over het gemeentefonds:
  • voor de jaren 2025 en 2026 € 100.000 voor openbare bibliotheken. Er zal een wettelijke zorgplicht voor gemeenten worden ingevoerd ten aanzien van de openbare bibliotheek. Voor het uitvoeren van deze taak zullen gemeenten een structurele bijdrage via het gemeentefonds ontvangen. Gemeenten ontvangen in 2025 en 2026 een decentralisatie-uitkering, om zich op de periode van de zorgplicht te kunnen voorbereiden;
  • voor implementatie en de uitvoering van de Wet betaalbare huur ontvangen we in 2025 € 28.000. Dit bedrag is aflopend in de jaren daarna. Daarmee krijgen gemeenten de bevoegdheid om toezicht te houden en handhavend op te treden met betrekking tot de maximale huurprijzen die gelden op grond van het woningwaarderingsstelsel en de maximale huurverhogingen in de gereguleerde sector;
  • voor demografische ontwikkelingen Wmo (vergrijzing) € 88.000 in 2026 oplopend tot € 283.000 in 2028. In de begroting wordt in meerjarenperspectief de vraagzijde naar voorzieningen constant gehouden;
• stelposten voor betere dienstverlening door gemeenten op het gebied van aanpak armoede en verlagen van de werkdruk in de uitvoering van de jeugdbescherming en jeugdreclassering door de gecertificeerde instellingen (GI’s), per saldo € 60.000;
• € 785.000 voor nog naar taakvelden toe te delen inzet van medewerkers vanwege vacatureruimte;
• voor loon- en prijsontwikkelingen is in de begroting 2025 € 1.136.000 opgenomen. Hiervan is reeds € 511.000 primitief geraamd als salarisontwikkeling 2025. Er resteert derhalve nog een te ramen bedrag ad € 625.000 op deze stelpos t;
• daarnaast wordt zoals gebruikelijk op deze post de vrijval van kapitaallasten (lagere rentelasten vanwege afnemende boekwaarden door afschrijvingen) verantwoord vanaf 2026.

Verder zijn oude stelposten, die in 2024 geraamd stonden, komen te vervallen. Waar nodig zijn deze verwerkt in de begroting.

Wanneer tot besteding van deze gelden moet worden overgegaan komen er (via de bestuursrapportage) voorstellen naar de gemeenteraad ter besluitvorming.

Overig:
De inflatoire verhogingen van de gemeentelijke belastingen wordt hier ook vermeld.

Voor een toelichting op de mutatie in de reserves verwijzen wij op dit punt naar de nota van aanbieding. Met de vermelde onttrekkingen aan de algemene reserve  wordt de begroting in de eenmalige sfeer sluitend gemaakt.

De onder Nota Meerjarenbeleid vermelde bedragen betreft een uitsluitend administratieve verantwoording van nieuwe investeringen die met eenmalige bijdragen worden gedekt. Hetzelfde geldt voor de gemelde bedragen onder de Nota van aanbieding die betrekking hebben op de eenmalig af te dekken exploitatie uitgaven (zie ook "Nota van aanbieding"). Dit geldt ook voor de verdere corresponderende bedragen in het meerjarenperspectief.
De eenmalige onttrekkingen aan reserves wordt hierdoor op de verschillende programma's zichtbaar.